زیست شناسی اجتماعی و دین

 

 

ز یست شناسی اجتماعی و دین

زیست شناس (مبرز ای.اُ.ویلسون)از دانشگاه هاروارد به پدر زیست شناسی اجتماعی معروف شده ، که رشته ایی بحث انگیز است.او زیست شناسی اجتماعی را بررسی نظام مند مبنای زیست شناختی همه ی شکل های رفتار اجتماعی ،در همه ی انواع اندامگان ها از جمله انسان، دانسته است (ویلسون  1978،ص 16).از نظر او ، دین یکی ازشکل های رفتار اجتماعی است .(ص169).

ویلسون سپس دین را در ایجاد دگرگونی تکاملی و اعطای برتری ژنتیکی دخیل میبیند.این کار از طریق اعمال قدرت به دست رهبران مذهبی صورت میگیرد که کسانی را که در قبال مقامات همرنگی و وفاداری نشان میدهند ،و نیز کسانی که غیرت دینی و فره بیشتری ابراز میکنند،برمیگزینند وپاداش میدهند.تا آنجا که ایمان به منظور یادگیری و انگیزش مستم رفتار های دینی است،بسامد ژن هایی که چنین تمابلاتی را تقویت میکنند باید در جمعیت افزایش یابدو برعکس،بسامد ژن هایی که گرایش های خلاف این را نقویت میکنند،باید کاهش یاید.آنچه آمد تلویحا به این معناست که رهبران مذهبی و اعمال مذهبی ناهمرنگی را طرد میکنند،و بقا و تولید مثل کسانی را افزایش میدهند،که پاسخ های دینی معتبر ابراز میدارند.این تمایلات به ویژه در آن دسته از گروه های مذهبی دیده میشود که خود را از پیکره ی اصلی جامعه جدا میکنند و به ازدواج های درون گروهی تن میدهند .چنین گروه هایی عبارت اند از :اَمیش ها،هتریت ها،یهودیان حسیدی،مورمون ها،شیکرها،دوکبورها،و عده ایی دیگر از فرقه های مذهبی.(استارک،1985،ویلس.ن 1970)

ویلسون دیدگاه خود را گسترش داده است تا انواع جلوه های مذهبی را اعم از اسطوره ،آیین ،و جادو در بگیرد.او به دنبال امتیاز زیستی بوده است که دین و اجزای آن به مومنان اعطا میکنند،با این تلویح که تلقین عقیده ی مذهبی با قواعد یادگیری در ارتباط است که تکامل یافته و بنابراین مبتنی بر وراثت اند.

 درک پایانی:ویلسون بعد اجتماعی دین وگسترش آن از طریق اجتماع را مد نظر قرار داده است.نکته قابل توجه همان است که میگوید دین از طریق عملکرد رهبران دینداری که غیرت و تعصب بیشتری دارند نهادینه در فرهنگ میشود و ماندگاری آن وابسته و به رفتار جهان اجتماعی  و تداوم نسل رهبران و یا به نوعب مبلغان مذهی است. این موضوع باعث میشود که برخی فرقه ها ازدواج های درون گروهی خود را حفظ کنند تا دین شان همچنان پایدار بماند.

  

منبع:

کتاب روانشناسی دین بر اساس رویکرد تجربی اسپیلکا ترجمه دکتر محمد دهقانی. سال انتشار 1390

ابان